• Schwerelos - läuft nicht rund

    Baukammer-Berlin

    Die letzte Ausgabe des Blattes der Berliner Bauingeneurkammer widmet sich gleich mit mehreren Beiträgen den Rundlokschuppen in Berlin und andernorts.

    Auf Seite 6, "Schwerelos" von Wilfried Wolff,  zur Entstehungs- und Lebensgeschichte des Rundlokschuppens auf dem Rangierbahnhof in Berlin-Rummelsburg, genauer – der Schuppen. Es gab davon zwei. Doch "die Zukunft des Lokschuppens ist ungewiß... Eingetragen in die Denkmalliste steht hier ein weiteres Ingenieurbauwerk praktisch auf der „roten Liste“... Er ist vollständig von Gleisen und Bahnanlagen umgeben. Sie zu überbrücken oder zu untertunneln war bisher in keinem Konzept wirtschaftlich realisierbar. Trotz der geschilderten Probleme eine „bezahlbare“ Nutzung zu finden, sollten wenigstens Sicherungsmaßnahmen durchgeführt werden. Sie halten sich (noch) in überschaubaren Grenzen. Eine Erhaltung dieses Bauwerkes sollte im Interesse der Bahn und der Ingenieure dieses Landes liegen. Die Zugänglichkeit sollte weniger ein Problem als vielmehr eine Herausforderung sein..."
    Ein hehres Ziel, doch woher sollte ein jemand zum Bau denn kommen? Ringsherum sind nebst Bahnbetriebswerk nur noch ein Heizkraftwerk und mehrere Kleingartenkolonien.

    Auf Seite 10, "Das ehemalige Betriebswerk Pankow – Ein Erfahrungsbericht der Leiterin der Pankower Unteren Denkmalschutzbehörde" von Kerstin Lindstädt: "Der Baukomplex des 1997 stillgelegten ehem. Rangierbahnhofs ist europaweit der einzig überlieferte seiner Art und daher als Zeugnis der Bahngeschichte besonders erhaltenswert. 2009 erwarb Kurt Krieger das ca. 40 Hektar große Areal des westlich angrenzenden ehem. Güterbahnhofs... für die Bauwerke des ehem. Rangierbahnhofes hatte er offenbar keine Nutzungsidee. Denn als wir ihn das erste Mal zu einem Abstimmungsgespräch begrüßen durften, mussten wir uns nahezu dafür entschuldigen, dass wir den Erhalt nicht nur aller drei Gebäude (Rundschuppen, Ringschuppen, Sozialgebäude), sondern auch der... Drehscheibe mit den Bahnschienen erwarteten." Weil der Investor seinen Erhaltungspflichten nicht nachkam, sind vom Senat von Berlin nunmehr Mittel freigegeben worden, um dies städtischerseits demnächst nachzuholen. Die Kosten werden von Krieger zu erstatten sein.

    Auf Seite 11, "Es läuft nicht rund – im Rundlokschuppen", von Wilfried Wolff: "...Während der Lokschuppen in Heinersdorf noch krampfhaft um sein Überleben kämpft, können wir in Rummelsburg bald Beerdigung feiern... Dazu nehmen sich die Feiern in anderen Städten geradezu bescheiden aus." Verglichen wird der Zustand beider Berliner Schuppen mit den Rotundes in Luxemburg, dem Roundhouse in London, der Hochschule Derby, mit dem Abriß in Bromberg – und mit Insterburg, "Nicht wie in Luxemburg und Großbritannien hat der Staat investiert oder wenigstens geholfen, sondern ein Unternehmer hat die Initiative ergriffen. Er geht in Vorleistung. Herr Guschawin hat vor vier Jahren die Hinterlassenschaft aus Deutscher Zeit erworben. Aus eigener Kraft, eigener Vision und fachkundiger Beratung setzt er Stück für Stück die schon fast eingefallene Ruine wieder in Stand und in Betrieb... „Die Kuppel Schwedlers“ prangt über dem Eingangstor des... entstehenden Auto-Service-Centers der Stadt. Beneidenswert ein Land, das derartige Unternehmer hat. Glücklich Länder, die sich dem Erhalt ihres industriellen Gedächtnisses widmen."
    Ergänzenswert, daß diese Vision, bei der KFZ-Mechanik auf Kultur träfe, zusammen mit dem Freundeskreis BW Insterburg entwickelt wurde.

    Auf Seite 13, "Zum Tragverhalten der Schwedlerkuppel und ihrer Entstehung", von Frank Prietz. Biographisches zur Person Schwedlers.

    Die Zeitschrift kann komplett heruntergeladen werden.

    Syzyfowa praca

    Ostatni numer czasopisma wydawanego przez berlińską izbę inżynierów-budowlańców opublikował kilka artykułów poświęconych okrągłym parowozowniom w Berlinie i jego okolicach.

    Na stronie 6 artykuł „Parujące” Wilfrieda Wolffa o początkach i drugim życiu okrągłych parowozowni na stacji rozrządowej Berlin-Rummelsburg, kiedy parowozownie te były dwie. Los istniejącej jest niejasny, mimo iż wpisana jest do rejestrów zabytków i dosłownie w „Czerwoną księgę” ginących dzieł. Ze wszystkich stron okrążają ją tory. Nakryć je mostem czy też wykopać pod nim tunel jest zdaniem projektantów nieekonomicznie. Nawet pomijając te pomysły, nowym sensem jest koniecznym poświecenie wszystkich sił i możliwości dla przeprowadzenia konserwacji budynku. Sił tych i możliwości – póki co – nie potrzeba dużo. Zachowanie budynku powinno być w interesie kolejarzy, a także inżynierów Berlina. Dostęp do budynku nie stanowi problemu, jest zaledwie wyzwaniem dla naszej wiedzy i umiejętności.
    Cel wzniosły, no skąd wziąć tych, którzy chcieli by korzystać z nowych kładek dla pieszych prowadzących do parowozowni? Oprócz torów w okolic znajduję się tu zaledwie pokaźna miejska ciepłownia i sady.

    Na stronie 10 „Była stacja rozrządowa Pankow – z doświadczeń kierownika rejonowej służby ochrony zabytków” Kerstin Lindstädt pisze: „Budynki byłej stacji rozrządowej nie są wykorzystywane od 1997 roku i przedstawiają sobą wyjątkowy w swoim rodzaju zabytek. Więcej w Europie tego typu nie ma, a zatem ich ochrona jest koniecznością. W 2009 roku przylegające tereny byłej towarowej stacji tj. około 40 ha, przekazane zostały Kurtowi Krigerowi. O budynkach byłej stacji rozrządowej jednak jak widać on nie pomyślał. Przy pierwszym spotkaniu przyszło nam dosłownie udowadniać, co uważamy za konieczne do zachowania i nie były to tylko trzy budynki (okrągła parowozownia, wachlarzowa parowozownia i budynek zaplecza socjalnego), ale także… okrągła obrotnica wraz z torami. „Niewypełnienie przez inwestora obowiązków ochrony budowli  spowodowało sfinansowanie ich przez senat Berlina.” Kriger zobowiązany będzie je zrekompensować.

    Na stronie 11 artykuł „Okrągła parowozownia nie obraca się” Wilfrieda Wolffa. Lokomotywownia w Heinersdorfie jeszcze się trzyma i stara się przetrwać, a w Rumelsburgu podobnie, przygotowania trwają mozolnie, lecz w Berlinie – w przeciwieństwie do innych miast – znają sens starań. Te inne miasta to: „Rotunda” w Luksemburgu, „Roundhouse” w Londynie, uczelnia w Derby, rozbiórka w Bydgoszczy. Inny przypadek to Czerniachowsk „Tutaj nie ma państwowej parowozowni jak w Luksemburgu czy w Wielkiej Brytanii i brak nawet państwowego wsparcia. Tutaj prywatny przedsiębiorca Pan Gużawin przejął niemiecki budynek już 4 lata temu i własnymi siłami urzeczywistnia swoje marzenie – oczywiście przy pomocy ekspertów. Nad bramą do przyszłego autocentrum zapisano już jego przyszłą nazwę „Kopuła Szwedlera”. Pozostaje pozazdrościć krajom, w którym są tacy przedsiębiorcy, krajom, które starają się zachować swoje przemysłowe dziedzictwo.
    Należy dodać, iż idea połączenia warsztatu samochodowego i kultury przygotowana była wspólnie ze Stowarzyszeniem Miłośników BW Insterburg.

    Na stronie 13 artykuł „Kwestia nacisku na grunt kopuły Szwedlera i jej powstanie” Franka Prietza, zawierający także biografie Schwedlera.

    Pełen numeru czasopisma dostępny jest w sieci.

    Парят – но не катят

    Последний номер журнала берлинской палаты инженеров-строителей публикует сразу несколько статей о циркульных депо в Берлине и окрестностях.

    На стр. 6, "Парящие" Вильфрида Вольффа, о предыстории и послежизни циркульных депо на сортировочной станции Берлин-Руммельсбург. Когда-то их было тут два. "Будущее депо неясно ... хотя оно и занесено в реестры памятников, оно словно вошло и в "Красную книгу" исчезающих видов... Со всех сторон его окружают пути, их перекрыть мостом или подкопаться тоннелем неэкономично, заявляли до сих пор все проектанты. Но даже в отсутствие идеи, как новым смыслом окупить все труды, меры по консервации постройки приняты должны быть обязательно. Их (пока) не так уж много и надо. Сохранение здания должно быть в интересах как железной дороги, так и инженеров Берлина; доступность – не проблема, она – вызов нашим знаниям и умениям!"
    Достойная цель, но откуда возьмутся те, кто пройдёт по новым переходам в купол? Кроме путей в окрестностях есть лишь ТЭЦ и садоводства.

    На стр. 10, "Бывшая станция Панков-сортировочная; из опыта руководителя первичной районной службы охраны памятников" Керстин Линдштедт. "Постройки бывшей сортировочной станции не используются с 1997, и представляют собой исключительный в своём роде памятник. Больше в Европе таких нет, сохранение его обязательно. В 2009 прилегающие территории бывшей товарной станции, около 40 га, приобретены были Куртом Кригером... о постройках бывшей сортировочной станции он, по видимому, не задумывался. При первой встрече нам пришлось буквально оправдываться за то, что сохранять мы считаем нужным не только три здания (циркульное депо, веерное депо и здание персонала), но и... поворотный круг с рельсами." Невыполнение инвестором своих обязанностей по сохранению построек заставляет теперь Сенат Берлина профинансировать эти меры из городской казны. Кригер их обязан будет возместить.

    На стр. 11, "Круговые депо не катят" Вильфрида Вольффа. "...Локомотивное депо в Гейнерсдорфе ещё барахтается, пытается выжить, а в Руммельсбурге, похоже, готовят заупокойную: Берлин знает толк в празднованиях, не то что другие города." Другие – это "Ротонды" в Люксембурге, "Раундхаус" в Лондоне, училище в Дерби, снос в Быдгощи... Другие – это Черняховск: "Здесь не государственное дело, как в Люксембурге или Великобритании, и даже не государственная поддержка, здесь частный предприниматель взвалил на себя эту ношу. Господин Гужавин приобрёл немецкую постройку 4 года назад и собственными силами воплощает теперь свою мечту, реконструирует руину и вводит её в строй. При поддержке специалистов, конечно... Над воротами будущего городского центра автотехобслуживания стоит уже его новое имя, „Купол Шведлера“. Остаётся лишь позавидовать стране, где есть такие предприниматели. Странам, что заботятся о сохранении своего промышленного наследия."
    Стоит добавить, что идея сочетания авторемонта с культурой разработана была совместно с "Обществом друзей BW Insterburg".

    На стр. 13, "К вопросу несущей способности Шведлеровского купола и его возникновения" Франка Прица, включает в себя и биографию Шведлера.

    Журнал можно целиком скачать в сети.

    • Kommentare
    • Komentarze
    • Комментарии